Gdy środek staje się celem kilka myśli nieoportunistycznych o uniwersytecie i uniwersytetac

Abstract

Zmiany polityczne i społeczne po upadku komunizmu w ostatnim ćwierćwieczu XX stulecia oraz postępująca w początkach XXI wieku globalizacja doprowadziła do konieczności przebudowy instytucji naukowych. Ożywiło to także dyskusje o kondycji Uniwersytetu. W niniejszym artykule, biorąc za punkt wyjścia artykuł o. Jacka Woronieckiego pt. Uczeń czy książka próbowałem pokazać, że uniwersytet jest w stanie permanentnego kryzysu. Jego źródłem jest alienacja, tj. taka sytuacja, w której to, co jest tylko środkiem staje się w działalności ludzi i instytucji celem, „sztuką dla sztuki”. Tak jak w czasach działalności o. Woronieckiego pisanie książek naukowych stało się celem samym w sobie, najkrótszą i najpewniejszą drogą do osiągnięcia profesury, tak w czasach nam współczesnych wyalienowały się narzędzia tzw. parametryzacji osiągnięć naukowych. Lektura artykułu o. Jacka Woronieckiego prowadzi nieuchronnie do wniosku, że alienacja jest źródłem patologii w życiu społecznym. W każdej epoce jednak przejawia się ona w inny sposób, stosownie do etapu rozwoju techniki i form życia społecznego.